Ám ảnh từ những chú hề

Thật ngạc nhiên khi một trong những nỗi sợ hãi kinh hoàng nhất trên màn ảnh rộng lại đến từ những chú hề có khuôn mặt tươi cười.

Hội chứng sợ hề

Câu hỏi đặt ra là người ta bắt đầu sợ những chú hề từ khi nào? Phải chăng người ta sợ hề bởi chúng được khắc họa quá đáng sợ trong tác phẩm của Stephen King, trong DC Comics và sau đó được chuyển thể lên màn bạc? Hay nỗi sợ hề đã xuất hiện từ rất lâu trước đó để rồi được cô đặc lại thành hình tượng gã hề Pennywise và Joker? Quả thật là một câu hỏi khó, quẩn quanh như quả trứng có trước hay con gà có trước.

Chỉ biết rằng thế giới đã dành riêng một từ “Coulrophobia”  để chỉ chứng sợ hề. Nghe có vẻ thật ngớ ngẩn nhưng điều đó chẳng buồn cười tí nào cho những người phải chịu đựng chúng. Hội chứng này có thể gây nên trạng thái hoảng loạn, khó thở, tim đập nhanh bất thường, đổ mồ hôi, buồn nôn, mất hồn. Người mắc chứng này có thể không dám đi qua một con phố vì biết có một chú hề đang biểu diễn ở đó. Chỉ cần thoáng nghĩ đến gương mặt đầy phẩm màu và nụ cười rộng đến tận mang tai cũng có thể khiến họ run rẩy, chấn động. Một số người nổi tiếng cũng là nạn nhân của chứng sợ này bao gồm diễn viên thủ vai Harry Potter – Daniel Radcliffe, Johnny Depp và ngôi sao nhạc rap P Diddy. Chứng sợ hề của Johnny bắt nguồn từ những ngày còn thơ bé khi anh thường ngủ mơ những chú hề lén lút rình rập mình.

Tại sao những chú hề đáng sợ?

Từ khi nào những kẻ với sứ mệnh mua vui cho thiên hạ lại mang lại nhiều nỗi ám ảnh đến thế? Điều này có thể bắt nguồn từ thuở xa xưa, những chú hề thường được nuôi trong cung điện hoặc những nơi quyền quý để mua vui cho chủ nhân. Mặc dù không có quyền lực, tài sản gì, những chú hề là những kẻ duy nhất dám nhạo báng hoặc đem quân vương ra làm trò cười mà không sợ bị mất đầu.

Trong những vở kịch thời trung cổ và sau đó là kịch Shakespeare, những chú hề thường là kẻ nắm giữ những bí mật đen tối. Gã thường cười nhạo mọi người và tiết lộ những sự thật động trời bằng giọng nước đôi, nửa đùa nửa thật. Không chỉ riêng phương Tây, trong chèo truyền thống của Việt Nam, các chú hề cũng mặc sức tung hoành, bỡn cợt với quyền lực và cả cái chết.

Những chú hề hiện đại với tóc giả, phấn trắng bôi đầy mặt, mũi cà chua, miệng tươi cười lại tiếp tục nối dài thêm những ám ảnh mới. Người ta sợ bởi không biết đằng sau lớp mặt nạ là ai. Một nghệ sĩ chuyên nghiệp, một người lạ hay một kẻ sát nhân? Không ai có thể vui cười suốt cả ngày được nhưng những chú hề luôn nở nụ cười rộng đến tận mang tai. Điều này khiến nhiều người không thoải mái và cảnh giác.

Những chú hề luôn có hành động khác thường không thể đoán trước. Bạn không biết khi nào sẽ bị các chú hề trêu chọc, dứt tóc, ném bánh vào mặt hoặc hù từ sau lưng. Họ trông rất giống người nhưng lại có cái gì đó khác thường khiến chúng ta thấy rờn rợn. Nếu chúng ta thấy một chú hề ở rạp xiếc nơi chú thuộc về thì có lẽ sẽ không sợ lắm. Nhưng nếu chúng ta thấy một chú hề lẩn quất trên phố ban đêm hoặc trong rừng sâu, thì nỗi sợ sẽ được nhân lên gấp nhiều lần.

Những lần rình rập màn ảnh rộng

Trên wikipedia có một thư mục riêng mang tên “Phim kinh dị về các chú hề” với cả thảy 51 phim. Một số tên tuổi tiêu biểu phải kể đến Killer Klowns from Outer Space, Clown, We All Scream for Ice Cream. Dĩ nhiên không thể quên khoảnh khắc kinh điển trong Poltergeist đã ám ảnh bao nhiêu thế hệ. Cậu bé Robbie Freeling cố ngủ với một chú hề búp bê nhìn chằm chặp vào cậu. Sự kiện xảy ra tiếp theo đã khiến bao đứa trẻ thời ấy đã phải lập tức vứt bỏ con búp bê hề của mình.

Tháng 9 vừa qua** , khán giả thế giới vừa được xem phần theo của It (Gã hề ma quái). Điều khiến gã hề Pennywise đáng sợ không chỉ bởi gã luôn rình rập ở cống ngầm, dụ dỗ và ăn thịt trẻ con mà còn bởi Pennywise rất biết thao túng người khác. Gã biết sâu thẳm nỗi sợ hãi trong tim từng người và lợi dụng nỗi sợ đó để tra tấn, hành hạ họ.

Một trong những gã hề nổi tiếng nhất của điện ảnh là Joker – được mệnh danh Clown Prince of Crime (Hoàng tử hề của giới tội phạm). Joker có ngoại hình trải chuốt, bảnh bao, phong cách lịch thiệp cùng óc hài hước bệnh hoạn. Gã muốn “đốt cả thế giới”, thanh lọc loài người. Joker thích reo rắc sự sợ hãi, đẩy mọi thứ vào vùng hỗn loạn và mỉm cười khoái trá. Vai Joker đã mang đến tượng vàng Oscar cho tài năng đoản mệnh Heath Hedger. Bộ phim mới nhất về thiên tài tội phạm này cũng vừa giành giải Sư tử vàng tại LHP Venice. Hãy cùng chờ xem màn trình diễn của Joaquin Phoenix có vượt qua cái bóng vĩ đại mà tài tử quá cố Heath Hedger để lại hay không***.

*Bài viết đăng lần đầu tiên trên tạp chí L'Officiel Vietnam số tháng 10/2019 với bút danh Anh Trâm.

**Tháng 9 năm 2019

*** Thực tế, vai Joker trong bộ phim cùng tên đã mang đến cho Joaquin Phoenix một loạt các giải thưởng danh giá, trong đó có giải Oscar dành cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất