Before Midnight: Sau tất cả, tình yêu ở lại

Cứ chín năm một lần, bộ ba Richard Linklater - Ethan Hawke - Julie Delpy lại đưa khán giả gặp lại đôi tình nhân dễ mến Jesse và Celine. Tất cả bắt đầu từ một ngày định mệnh cách đây gần 20 năm trong Before Sunrise, Jesse tình cờ gặp Celine trên chuyến tàu băng qua châu Âu. Chàng đưa ra một lời đề nghị điên rồ là cả hai cùng xuống Vienna (Áo) đi dạo. Nàng đồng ý, cả hai dần phải lòng nhau. Sáng hôm sau, chàng bắt chuyến bay sớm về Mỹ, nàng trở lại Pháp và họ mất liên lạc.

Chín năm sau trong Before Sunset, Jesse, lúc này đã trở thành nhà văn, đến Paris để quảng bá cho cuốn tiểu thuyết đầu tay lấy cảm hứng từ cuộc gặp gỡ tại Vienna. Chàng gặp lại Celine, nàng vẫn xinh đẹp, thông minh, ý nhị như thuở nào. Lúc này Jesse đang ở đoạn cuối của một cuộc hôn nhân khủng hoảng còn Celine thì mất hết niềm tin ở tình yêu. Họ chậm rãi đi bên nhau với câu hỏi lơ lửng trên đầu: “Có dám từ bỏ tất cả để bắt lấy cơ hội này không?"

Chín năm nữa lại qua đi. Năm 2013, khán giả tái ngộ đôi tình nhân ấy trong Before Midnight. Họ đã cùng nhau xây dựng tổ ấm với hai cô con gái kháu khỉnh. Jesse đã là một nhà văn thành danh còn Celine đang đứng trước ngã rẽ của sự nghiệp. Chuyện phim kể về ngày cuối cùng của họ trong kỷ nghỉ dài ngày tại miền Nam Hy Lạp.

Đạo diễn Linklater vẫn giữ nét đặc trưng của lối kể chuyện tối giản, ít sự kiện, ít nhân vật, nhiều lời thoại. Ethan Hawke và Julie Delpy vẫn diễn xuất tuyệt vời như họ luôn luôn vậy. Before Midnight vẫn duyên dáng và duy trì tốt phong độ như những phần phim trước. Tuy nhiên, khán giả sẽ thích Before Midnight khác cách họ thích Before Sunrise và Before Sunset.

Cứ chín năm một lần, câu chuyện tình yêu giữa Jesse và Celine lại bớt đi một chút rực rỡ nhiệm màu cổ tích và trở nên thực tế, đời thường hơn. Chưa bao giờ tình yêu của hai người lại bị lung lay và thử thách nhiều như trong Before Midnight.

Xuyên suốt bộ phim, cụm từ “kết nối” liên tục được nhắc đi nhắc lại như thể đạo diễn Linklater đã kiên quyết muốn khán giả nhớ rằng cả loạt phim này ca ngợi sự liên kết và thấu hiểu giữa người và người.

Nhưng so với hai phần trước, ở Before Midnight, khán giả chứng kiến một sự “đứt-kết-nối” rõ rệt nhất. Điều này được dự báo ngay từ đầu phim ở cảnh Jesse tiễn Hank, con trai riêng với người vợ trước ra sân bay. Jesse cố bắt chuyện và tỏ ra thân thiện trong khi cậu bé lãnh đạm và trả lời nhát gừng. Jesse chưng hửng và buồn bã nhìn Hank ra đi mà không thèm một lần ngoái lại hay vẫy tay chào tạm biệt. Sự “đứt-kết-nối” đó lại tiếp tục được xoáy sâu trong mối quan hệ  giữa Jesse và Celine.

Khác với Before Sunrise hay Before Sunset, ở Before Midnight không có sự hồi hộp của lần đầu tiên gặp gỡ hay tái ngộ sau nhiều năm xa cách. Cũng không có chiếc đồng hồ nào đếm ngược thời gian hay chuyến bay nào đe dọa chia uyên rẽ thúy.

Jesse và Celine đã ở bên nhau chín năm. Giữa họ có mối ràng buộc vững chắc là hai cô con gái xinh như thiên thần. Họ không bị thúc đẩy bởi nhu cầu nói hết những điều cần nói hay ráo riết làm một điều gì đó lãng mạn điên rồ vì nỗi lo sợ lạc mất nhau trong giây phút nữa.

Điều này khiến khán giả tự hỏi: Giữa Jesse và Celine còn gì để nói với nhau nữa không sau chừng ấy năm chung sống?. Câu trả lời thật bất ngờ, Before Midnight là phần nhiều thoại nhất trong cả ba phần. Jesse và Celine nói nhiều đến nỗi, đôi khi, khán giả ước rằng họ im lặng. Điều châm biếm là dường như càng nói nhiều họ lại càng không hiểu nhau. Dường như càng ở bên nhau nhiều hơn, người ta lại càng có xu hướng che giấu bí mật với nhau nhiều hơn.

Nếu ở Before Sunrise, khi Jesse và Celine, hai kẻ xa lạ lần đầu tiên gặp nhau, sẵn sàng cởi mở, thoải mái trò chuyện về đủ thứ vấn đề thì sang Before Sunset, gặp lại cố nhân, họ chỉ lặng lẽ thăm dò, ướm hỏi.

Ở Before Midnight, cho đến cuộc nói chuyện bùng nổ ở gần cuối phim, khán giả mới ngã ngửa ra rằng trong từng ấy năm chung sống, bao nhiêu điều bất mãn đã được ngấm ngầm giấu kín. Những vết rạn nứt, những vấn đề khủng hoảng của tuổi trung niên, sự vỡ mộng của hôn nhân đã có từ khi nào nhưng không được hai bên chia sẻ. Jesse và Celine lâm vào chính hoàn cảnh mà Jesse vẽ ra cách đây gần hai mươi năm trước khi thuyết phục Celine xuống tàu - một cuộc hôn nhân dần mất đi sinh khí, hai bên bắt đầu đổ lỗi cho nhau.

Nhưng sau những khoảnh khắc căng thẳng thử thách dây thần kinh khán giả, rốt cuộc Before Midnight vẫn là một câu chuyện tình. Không còn trong trẻo, lãng mạn như tuổi đôi mươi hay trăn trở, phân vân như tuổi ba mươi, tình yêu tuổi bốn mươi gắn liền với trách nhiệm và những khó khăn rất đời thường. Jesse và Celine phải học cách sống chung với cả những điểm tốt và những điểm xấu của đối phương. Họ phải học cách kiềm chế cái tôi, nhường nhịn và hy sinh vì nhau để duy trì cuộc hôn nhân.

Before Midnight thực tế nhưng vẫn đầy hy vọng. Có đôi lúc, khán giả thót tim khi thấy Jesse và Celine bước chênh chao trên bờ vực của sự đổ vỡ để rồi lại thở phào nhẹ nhõm khi họ níu được nhau. Tình yêu trong Before Midnight không hoàn hảo hay dễ chịu như mong muốn của những người lãng mạn nhưng như Jesse đã khăng khăng khẳng định, tình yêu ấy là có thực. Bộ phim vì thế mang hơi ấm kỳ diệu của đời thường đến với khán giả.

Before Midnight là một cái kết đẹp cho ba phần phim của loạt phim Before… Nhưng sự thành công của phần thứ ba là một lời gợi mở cho những phần tiếp theo. Đạo diễn Linklater có thể cứ chín năm lại ra tiếp một phần mới mà khán giả vẫn sẽ hào hứng theo dõi như thường.

Tình yêu vẫn luôn đẹp, luôn phức tạp và chẳng bao giờ thiếu chuyện để kể dù là tình yêu đó ở tuổi hai mươi, ba mươi, bốn mươi hay năm mươi đi nữa. Còn Jesse và Celine là một cặp đôi dễ thương đến nỗi khán giả sẽ luôn mong ngóng để cứ lâu lâu lại được ghé thăm họ một lần.

*Bài viết đăng lần đầu tiên trên VnExpress ngày 6/11/2023 với bút danh Anh Trâm.