Điện ảnh “xây xẩm mặt mày” thời COVID-19
Những màn bạc trống rỗng, câm lặng và những phòng chiếu tối đen, không một bóng người…có lẽ là lời tuyên bố hùng hồn nhất về những gì đang xảy ra với ngành công nghiệp điện ảnh. Điện ảnh đang phải đối diện với cơn ác mộng tồi tệ nhất trong vòng 100 năm qua.
Chuỗi domino sụp đổ
Với dịch bệnh bùng phát tại Trung Quốc rồi lan nhanh sang các nước châu Âu và châu Mỹ, hàng loạt các rạp chiếu phim đã được lệnh đóng cửa. Tất cả các rạp chiếu tại Trung Quốc đã ngừng hoạt động từ tháng 1, chỉ được mở cửa vài ngày cuối tháng 3, sau đó tiếp tục đóng cửa theo lệnh của chính phủ. Tại Singapore, các rạp chiếu phim bị đóng cửa từ 26/3 đến hết 30/4. Mỹ, Anh, Pháp, Australia, Thái Lan…tiếp tục theo gót và danh sách sẽ còn nối dài. Tại Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội cũng đã đóng cửa tất cả các rạp chiếu phim từ giữa tháng 3.
Khỏi phải nói doanh thu phòng vé của quý 1 và quý 2 ảm đạm như thế nào. Chỉ tính riêng quý 1, Hollywood đã thất thu khoảng 7 tỷ đô theo nhiều ước tính. Đó là quý 1, rạp chiếu vẫn còn hoạt động và phim mới vẫn còn ra mắt. Đến quý 2, với hầu hết các rạp chiếu đóng chặt, con số sẽ khủng khiếp đến mức nào?! Tờ Hollywood Reporters ước tính đại dịch có thể gây thất thu khoảng 20 tỷ đô trên toàn cầu. Đó vẫn là kịch bản lạc quan vì không ai biết bao giờ đại dịch sẽ qua đi và rạp chiếu mở cửa trở lại.
AMC Theater là chuỗi rạp chiếu phim có trụ sở tại Mỹ và là chuỗi rạp chiếu lớn nhất thế giới. Ngày 25/3, AMC Theatres phải cho nghỉ phép tất cả 600 nhân viên tập đoàn, bao gồm cả CEO Adam Aron. Khoảng 26.000 nhân viên của công ty làm việc tại tất cả các rạp chiếu trên toàn nước Mỹ bị cho ở nhà. Chuyện của ông lớn là vậy, còn hàng ngàn rạp chiếu nhỏ, tư nhân trên khắp thế giới, buộc phải đóng cửa và có nguy cơ không bao giờ có thể gượng dậy để mở cửa trở lại.
Những bước tiếp theo dò dẫm
Tình hình đại dịch đang thay đổi nhanh chóng từng ngày, khó lường và theo chiều hướng xấu đi. Các studio hiện tại đã nhanh chóng dời lịch các bộ phim bom tấn sang nửa sau của năm 2020. Wonder Woman 1984 đổi lịch chiếu từ 5/6 sang 14/8. No Time To Die, phim mới nhất về James Bond, dời từ tháng 4 sang tháng 11. Fast 9 dời từ tháng 5 sang tháng 4 năm sau. Mulan, Black Widow….dự định phát hành vào tháng 3 và tháng 4 này nhưng hiện giờ chưa biết số phận sẽ đi về đâu, khi nào thì được chiếu lại? Các studio cũng đau đầu trong việc sắp xếp lịch chiếu bởi nếu các phim bom tấn dồn ứ vào nửa cuối năm, doanh thu cho từng bộ phim sẽ bị sụt giảm đáng kể.
Trong thời gian này, các hãng phim cũng không mạo hiểm để sản xuất những bộ phim mới. Nguyên nhân là do chính phủ yêu cầu không tụ tập đông người và đang từng bước có lệnh giới nghiêm ở các thành phố lớn. Warner Bros. hoãn lại việc sản xuất phần 3 của Fantastic Beats, theo lịch đáng ra bắt đầu quay tại Anh. Phim tiểu sử về Elvis Presley của Baz Luhrmann cũng bị hoãn quay vì diễn viên chính Tom Hanks và vợ bị dương tính với coronavirus. Một tin buồn với những người đã dài cổ chờ siêu phẩm Avatar của James Cameron sẽ tiếp tục phải chờ tiếp vì phim đã tạm dừng quay ở New Zealand.
Những ngày hội điện ảnh được cả thế giới mong chờ cũng bị ảnh hưởng. LHP Cannes thay đổi ngày tổ chức sang cuối tháng 6 năm nay. Inside Out – một trong những LHP lớn nhất của cộng đồng LGBTQ – cũng bị hoãn đến tháng 10/2020. Rạp đóng cửa, các nhà phân phối chẳng còn phim để phát hành, các hãng phim dời lịch chiếu và đằng sâu hậu trường, sinh kế của hàng trăm ngàn người đã bị phá hủy.
Thời của dịch vụ xem phim trực tuyến!?: Chưa chắc!
Những năm gần đây dịch vụ xem phim trực tuyến cực kỳ phát triển với các nhà cung cấp như Netflix, Amazon Prime và Hulu. Việc cho ra đời những nội dung gốc, bao gồm những series và phim truyện chất lượng đã “giành giật” được kha khá khán giả từ các rạp chiếu. Năm 2020 sẽ có thêm Disney+, Apple TV+, HBO Max, Peacock và Quibi tham gia cuộc đua.
Nhưng với tình hình bùng phát của coronavirus ở khắp mọi nơi, chính những dịch vụ này cũng đang gặp khó khăn. Để tạo ra những bộ phim cần những con người cụ thể, và không ai dám mạo hiểm sự an toàn của các diễn viên, quay phim, đạo diễn hay toàn bộ nhân viên phục vụ để tiếp tục làm phim.
Netflix đã đình chỉ việc sản xuất The Witcher mùa 2 mặc cho mùa 1 được đón nhận nhiệt liệt. Nguồn tin chia sẻ với Variety rằng lúc này sức khỏe của đoàn làm phim và dàn diễn viên là điều qua trọng nhất. Các chính phủ cũng đang áp đặt lệnh hạn chế di chuyển ở nhiều quốc gia khiến cho việc sản xuất khó thực hiện. Phim Red Notice với diễn viên chính Dwayne Johnson, Gal Gadot và Ryan Reynolds cũng tạm dừng quá trình sản xuất để nghe ngóng những diễn biến tiếp theo.
Amazon cũng dừng lại việc sản xuất series Lord of the Rings ở New Zealand sau khi nước này đóng cửa biên giới từ 12/3. Các xưởng phim Marvel cũng tạm dừng sản xuất tất cả các series cho Disney+. Đáng tiếc nhất có lẽ là việc Friends sẽ không trở lại HBO MAX theo như lịch dự kiến - người hâm mộ sẽ phải chờ thêm một thời gian nữa.
Với tình hình này, đừng mong có phim mới để xem trong thời gian tới. Tuy nhiên, được xem lại phim cũ trên các dịch vụ này vẫn là phương án tốt đẹp nhất ở thời điểm hiện tại.
*Bài viết được đăng lần đầu trên tạp chí L'Officiel Vietnam số tháng 4/2020 với bút danh Anh Trâm.
